دوستداران کتاب دزفول

تقویت عقلانیت دراز مدت برای اخلاقی زیستن از منظر راسل

راسل مدعی بود برای اخلاقی کردن انسانها کافی است عقلانیت دراز مدت را در آنان تقویت کرد. خود او مثال معروف اسب در اسطبل را ارائه می کرد. فرض کنید که من در اسطبل خودم ده اسب دارم و همسایه‌ام نیز در اسطبل خودش ده اسب دارد. در وهله‌ی نخست، من تمایل دارم اسب‌های همسایه ام را نیز مالک شوم و همین مرا انگیزه‌مند می‌کند که به دزدی دست بزنم. عقلانیت کوتاه مدت نیز می‌گوید بیست اسب از ده اسب بهتر است و مرا تشویق به دزدی می‌کند. اما، عقلانیت دراز مدت می‌گوید که اگر بنا باشد هر کسی بر اساس همین استدلال دست به دزدی بزند، آنگاه سنگ روی سنگ بنا نمی‌شود و نتیجه اش این می شود که دیگری نیز بر اساس همان عقلانیت کوتاه مدت محق می‌شود اسب‌های مرا بدزدد. نتیجه‌ی نهایی این است که زورمندترین انسان همه‌ی اسب‌ها را می‌برد و چون هیچ استدلالی اقامه نشده که زورمندترین انسان جامعه من‌ام پس ممکن است روزی همین ده اسبی را هم که دارم از دست بدهم. معنایش این است که تزی که در عقلانیت کوتاه مدت به سود انسان است در عقلانیت دراز مدت به زیان انسان منجر می‌شود. بنابراین بهتر است انسان به ده اسب خودش قانع باشد زیرا ممکن است این ده اسب را به تدریج و با همان عقلاینت کوتاه مدت زیاد کند و به 100 اسب برساند. اما بر اساس همان عقلانیت ممکن است روزی فردی زورمندتر پیدا شود و همه‌ی 100 اسب را به زور و فریب از من بگیرد.

راسل این سخن را در باب همه‌ی امور اخلاقی صادق می‌دانست و می‌گفت این عقلانیت کوتاه مدت است که انسان را از اخلاق دور می‌کند. در عقلانیت کوتاه مدت ما تنها تا نوک بینی‌مان را می‌بینیم و به دزدی و اختلاس و کم کاری و رشوه و احتکار و فریبکاری دست می‌زنیم. اما در عقلانیت دراز مدت در می‌یابیم که بالمآل زیان می‌بینیم.
معنایش این است که برای اخلاقی بودن دو چیز که دیگران به آن قائل بودند لازم نیست؛ نخست اینکه دیگران تصور می‌کردند که انسانی که می‌خواهد اخلاقی باشد باید منافع خودش را فراموش کند. راسل می‌گوید که اتفاقا چنین نیست بلکه باید منافع خودمان را کوتاه مدت در نظر نگیریم و در درازمدت به منافع خودمان بیندیشیم. بنابراین به نظر راسل برای اخلاقی بودن از خودگذشتگی لازم نیست. دوم اینکه اخلاقی بودن فضیلت نیست؛ ضرورت است. از نظر راسل انسانهای اخلاقی انسانهای فضیلت‌مندی نیستند بلکه انسانهایی‌اند که ضرورتهای زندگی را دریافته‌اند.

استاد مصطفی ملکیان
کتاب زمین از دریچه آسمان

www.tg-me.com/us/دوستداران کتاب دزفول/com.doostdaran_ketab_dezful/2782

280 viewsSar Afraz, Jan 16 at 11:04

تقویت عقلانیت دراز مدت برای اخلاقی زیستن از منظر راسل

راسل مدعی بود برای اخلاقی کردن انسانها کافی است عقلانیت دراز مدت را در آنان تقویت کرد. خود او مثال معروف اسب در اسطبل را ارائه می کرد. فرض کنید که من در اسطبل خودم ده اسب دارم و همسایه‌ام نیز در اسطبل خودش ده اسب دارد. در وهله‌ی نخست، من تمایل دارم اسب‌های همسایه ام را نیز مالک شوم و همین مرا انگیزه‌مند می‌کند که به دزدی دست بزنم. عقلانیت کوتاه مدت نیز می‌گوید بیست اسب از ده اسب بهتر است و مرا تشویق به دزدی می‌کند. اما، عقلانیت دراز مدت می‌گوید که اگر بنا باشد هر کسی بر اساس همین استدلال دست به دزدی بزند، آنگاه سنگ روی سنگ بنا نمی‌شود و نتیجه اش این می شود که دیگری نیز بر اساس همان عقلانیت کوتاه مدت محق می‌شود اسب‌های مرا بدزدد. نتیجه‌ی نهایی این است که زورمندترین انسان همه‌ی اسب‌ها را می‌برد و چون هیچ استدلالی اقامه نشده که زورمندترین انسان جامعه من‌ام پس ممکن است روزی همین ده اسبی را هم که دارم از دست بدهم. معنایش این است که تزی که در عقلانیت کوتاه مدت به سود انسان است در عقلانیت دراز مدت به زیان انسان منجر می‌شود. بنابراین بهتر است انسان به ده اسب خودش قانع باشد زیرا ممکن است این ده اسب را به تدریج و با همان عقلاینت کوتاه مدت زیاد کند و به 100 اسب برساند. اما بر اساس همان عقلانیت ممکن است روزی فردی زورمندتر پیدا شود و همه‌ی 100 اسب را به زور و فریب از من بگیرد.

راسل این سخن را در باب همه‌ی امور اخلاقی صادق می‌دانست و می‌گفت این عقلانیت کوتاه مدت است که انسان را از اخلاق دور می‌کند. در عقلانیت کوتاه مدت ما تنها تا نوک بینی‌مان را می‌بینیم و به دزدی و اختلاس و کم کاری و رشوه و احتکار و فریبکاری دست می‌زنیم. اما در عقلانیت دراز مدت در می‌یابیم که بالمآل زیان می‌بینیم.
معنایش این است که برای اخلاقی بودن دو چیز که دیگران به آن قائل بودند لازم نیست؛ نخست اینکه دیگران تصور می‌کردند که انسانی که می‌خواهد اخلاقی باشد باید منافع خودش را فراموش کند. راسل می‌گوید که اتفاقا چنین نیست بلکه باید منافع خودمان را کوتاه مدت در نظر نگیریم و در درازمدت به منافع خودمان بیندیشیم. بنابراین به نظر راسل برای اخلاقی بودن از خودگذشتگی لازم نیست. دوم اینکه اخلاقی بودن فضیلت نیست؛ ضرورت است. از نظر راسل انسانهای اخلاقی انسانهای فضیلت‌مندی نیستند بلکه انسانهایی‌اند که ضرورتهای زندگی را دریافته‌اند.

استاد مصطفی ملکیان
کتاب زمین از دریچه آسمان

BY دوستداران کتاب دزفول